Samenvatting

In de Kaderbrief 2025-2028 gebruikten wij de renteopbrengst over het ZEH dividend als dekkingsmiddel voor uitgaven. De toezichthouder ziet renteopbrengsten echter als incidenteel dekkingsmiddel en niet als structureel. Omdat we de rente opbrengsten niet mogen gebruiken als dekkingsmiddel, is dit een nadeel op het begrotingsresultaat.

Gemeente mogen bepaalde omzetbelasting die ze niet bij de Belastingdienst in aftrek kunnen brengen declareren bij het Btw Compensatie Fonds (BCF). Bij het BCF is er sprake van een plafond. Als er bedragen over zijn in een jaar voegt het Rijk deze toe aan de algemene uitkering, is er tekort dan onttrekt het Rijk dit aan de algemene uitkering. De toezichthouder, Provincie Zeeland, staat toe dat we de ruimte onder het BCF plafond in de begroting mogen inzetten ter grootte van het bedrag van de laatste jaarrekening (2023). Het maximale bedrag is voor de begroting 2025 € 1.843.000. De laatste vijf jaar is er geld over in het BCF. De overschotten fluctueren jaarlijks. Vanuit voorzichtigheid nemen we niet het maximale bedrag op maar het tekort dat is ontstaan doordat we de rente van het ZEH dividend niet kunnen inzetten.

In de Hervormingsagenda Jeugd zijn maatregelen opgenomen voor gemeenten die ervoor moeten zorgen dat de lasten voor jeugdzorg dalen. Er zijn verschillende maatregelen die ter verantwoording liggen bij het Rijk en andere bij de gemeenten. In sommige gevallen is de verantwoordelijkheid door beide te nemen.
Afgelopen tijd hebben de gemeenten in Zeeland in samenwerking met de toezichthouder, de Provincie Zeeland en de VNG, de Hervormingsagenda Jeugd voor de Zeeuwse gemeenten uitgewerkt. De gevolgen hiervan nemen we op in onze begroting, ze zijn hieronder bij a t/m d uitgewerkt.

1. Aanpassing besparingen op basis van de € 1 miljard van het Rijk
   Het Rijk heeft voor de HVA Jeugd een besparing opgenomen van € 1 miljard. Deze 1 miljard is ontstaan na de arbitrage-uitspraak van de Commissie van Wijzen. De VNG onderhandelde met het Rijk over deze € 1 miljard. De uitkomst was dat van deze € 1 miljard een bedrag van € 658 miljoen haalbaar is en € 382 miljoen niet. De besparingen die corresponderen met de € 658 miljoen voor Terneuzen nemen we op. We doen dat volgens het gefaseerde schema van de HVA. Voor het niet haalbare deel van € 382 miljoen wachten we de onderhandelingen tussen het Rijk en de VNG af.
2. Extra kosten voor maatregelen HVA
   Om besparingen te kunnen realiseren moeten er ook kosten gemaakt worden.
3. Nog te ontvangen stelpost HVA Rijk
   Voor de HVA staan er nog bedragen naar aanleiding van de arbitrage van de Commissie van Wijzen op een zogenaamde 'aanvullende post' bij het Rijk. Een 'aanvullende post' is een bedrag dat nog bij het ministerie van Financiën bij het Rijk staat en nog niet bij het gemeentefonds. De toezichthouder, de Provincie Zeeland, staat toe om dit bedrag als 'nog te ontvangen stelpost' op te nemen in de begroting. Wij passen de bestaande stelpost in onze begroting aan naar de hoogte van de huidige aanvullende post.
4. Compensatie voor eerder ingecalculeerde besparingen van het Rijk
   Een aantal jaren geleden had het Rijk een deel van de besparingen van de HVA vanaf 2025 voor zijn rekening genomen. Het Rijk zou op dat moment maatregelen uitwerken die ertoe zouden leiden dat de kosten van de jeugdhulp bij de gemeenten zouden dalen, het zogenoemde Besparingsverliesjeugd. Omdat het niet gelukt is om geschikte maatregelen te vinden, heeft het Rijk bij de meicirculaire 2024 een bedrag van € 500 miljoen in de algemene uitkering voor 2025 gestort. Bij het Hoofdlijnenakkoord van het Rijk is afgesproken om dit ook voor de jaren na 2025 te doen. Het Hoofdlijnenakkoord moet het Rijk nog verder uitwerken. De toezichthouder, de Provincie Zeeland, staat toe om vanaf 2026 al rekening te houden met dit extra bedrag en daarvoor een 'nog te ontvangen stelpost' op te nemen.

Er is budget nodig voor de ontwikkeling van een sterk lokaal team en voor de aansluiting tussen onderwijs en zorg. Om deze reden nemen wij hiervoor middelen op in de begroting naast de investeringsbedragen van de hervormingsagenda.

We ontvingen van het Rijk € 458.000 aan vergoedingen voor Loon- en prijsontwikkelingen (LPO) kosten jeugdhulp voor 2025. Omdat deze al in de begrootte en gedekte kosten van de jeugdhulp zaten kunnen we deze vergoedingen vrij laten vallen naar het begrotingsresultaat.

Er is bij de Kaderbrief 2024-2027 € 200.000 vanaf 2024 structureel beschikbaar gesteld om te investeren in kinderopvang op de scholen voor kinderen van inburgeraars. Inburgeraars kunnen dan gebruik maken van kinderopvang tijdens de inburgeringscursussen. Hier blijkt geen vraag naar. De bedragen van 2024 en 2025 zijn eerder afgeraamd (in de Perioderapportage 5 en in de Kaderbrief 2025-2028). Nu blijkt ook voor 2026 en volgende jaren deze bedragen niet nodig te zijn. Daarom vallen ook deze vrij naar het begrotingsresultaat.

Op basis van de werkelijke kosten in het 1e halfjaar 2024 maakten we een doorrekening voor geheel 2024 en ook voor 2025. Als gevolg hiervan verhogen we de ramingen voor huishoudelijke hulp met € 309.000 en voor begeleiding met € 285.000 in 2025.

We rekenen meer uren toe aan de investeringen/grondexploitatie. Dit leidt tot een voordeel in de exploitatie.

Wij ontvingen van Sabewa Zeeland de prognose van de waardeontwikkeling en heffingsgrondslag voor de onroerende-zaakbelasting (OZB) en rioolheffing voor het belastingjaar 2025. Op basis van deze prognose hebben wij de raming van de opbrengsten OZB in 2025 en volgende jaren aangepast.

Wij streven naar kostendekkende tarieven voor de afvalstoffenheffing en rioolheffing. Bij het opstellen van de begroting 2024 hebben we ervoor gekozen om in drie stapjes te bereiken dat we in 2026 100% kostendekkend zijn. Voor 2025 betekent dit dat de kostendekkendheidspercentages van de afvalstoffenheffing en rioolheffing 97,5% respectievelijk 99,5% zijn. Hiervoor verhogen we in 2025 de tarieven met 8,3% voor de afvalstoffenheffing en 8,2% voor de rioolheffing. Bij het opstellen van de begroting 2025 is gebleken dat de kapitaallasten door uitgestelde investeringen lager uitvallen dan bij de Kaderbrief 2025-2028 verwacht. De lagere kapitaallasten leiden ertoe dat, ondanks de tariefsverhoging, de verwachte opbrengsten naar beneden moeten worden bijgesteld.
Voor de lijkbezorgingsrechten hanteren wij het uitgangspunt van 100% kostendekkendheid. De kosten binnen de exploitatie van de begraafplaatsen dekken niet alle kosten. Voor het verschil maken wij gebruik van de voorziening begraafrechten. Deze voorziening is onder andere bedoeld om schommelingen in tarieven te voorkomen/beperken. Wij laten een deel van deze voorziening vrij vallen om op 100% kostendekkendheid uit te komen.

Per saldo leiden de mutaties op de belastingen tot een nadeel van € 40.000 in 2025 ten opzichte van de Kaderbrief 2025-2028.

Voor de implementatie van de robuuste RUD nemen we structureel extra middelen op.

In 2025 nemen we een extra budget van € 60.000 voor ontmoeten op. Deze eenmalige middelen zijn nodig voor de verdere uitvoering van het Welzijnsaccommodatiebeleid dat de raad in november 2023 heeft vastgesteld.

In deze post zijn diverse bijstellingen opgenomen, waaronder een nadelige mutatie op het budget Wet Sociale Werkvoorziening (WSW oud) van € 95.000. In dit bedrag zijn ook de mutaties opgenomen op de afschrijvingen ten opzichte van de Kaderbrief 2025-2028 van € 126.000 wat een negatief effect heeft op het begrotingsresultaat.